السلام علیک یا مولانا یا اباصالح المهدی

رسول خدا (ص) نه تنها زنان را در جنگ ها شرکت می داد و به آنها نقش واگذار می کرد؛ بلکه از غنایم به دست آمده، برای آنان سهمی منظور می کرد؛ چنان که در غزوه خیبر (سال هفتم) ، بخشی از غنایم را میان ایشان تقسیم کرد. در غزوه بنی قریظه (سال پنجم) نیز، زنی به نام «نسیبه» حضور داشت و ازغنایم سهمی برد.

از کنار هم گذاشتن گزارش ها در خصوص حضور زنان در جبهه های نبرد، چنین برمی آید که پیامبر به آن دسته از زنانی که داوطلب اعزام می شدند و مهارت لازم را برای کارهای جبهه، مثل مداوای مجروحان، آشپزی، دوختن مشک ها و. . . داشتند و از شجاعت لازم نیز برای حضور در صحنه جنگ برخوردار بودند، اجازه حضور می داد. تجربه از دیگر ملاک های شرکت در نبردها بود. با نگاهی به نام زنان حاضر در غزوات، این مطلب ثابت می شود که برخی زنان در چندین نبرد حضور داشته اند.

باری، زنان صدر اسلام با تأیید شخص رسول خدا (ص) ؛ به ویژه برای مداوای مصدومان و مجروحان جنگ، به طور داوطلبانه رهسپار جبهه ها می شدند. غیر از نبرد بدر که گزارشی از حضور زنان در آن نشده و در ابتدا بنای بر نبرد با قریش نیز نبوده است، در غزوات دیگر بسته به اهمیت غزوه، گزارش هایی از شرکت زنان، و ایفای نقش مؤثر آنان، ارائه شده است. در منابع، دست کم نام ٣ زن در صحنه های نظامی دیده می شودکه در ١٢ غزوه حضور داشته اند. در این میان نبرد خیبر با شرکت حدود ٢٠زن و غزوه احد با حضور ١ زن، بیشترین مشارکت زنان را داشته است.

ام سلمه با شرکت در هشت غزوه (احد، خندق، خیبر، حدیبیه، فتح مکه، حنین، طائف و تبوک) بیشترین حضور را داشته است. ام عُمّارَه نیز با شرکت در هفت غزوه در رتبه دوم قرار دارد.

نام برخی زنان که در غزوات حضور داشته اند عبارتند از: حضرت فاطمه (س) ، عایشه، ام ایمن، حَمْنَه بنت جَحْش، سمیرا بنت قیس، نسیبه و ام سلیم، در نبرد احد، نفیسه و بحینه، دختران أرت (الحارث) بن مطلب، ام حبیبه بنت جحش، خدیجه و هند، دختران حصین، ام عماره، صفیه، امّ ایمن، امّ سَنان اسلمیه و امّ سلیم در غزوه خیبر حضور داشتند. در این نبرد، گروهی از زنان بنی غفار نزد رسول خدا (ص) آمدند و اجازه شرکت خواستند که آن حضرت با حضور آنان موافقت نمود. از دیگر زنان نقش آفرین در عرصه نظامی، می توان از کعیبه بنت سعد، صفیّه بنت عبدالمطلب، امّ عُمارَه، امّ سلیط، امّ العَلاء، سمیرا بنت قیس و مادر سَعد بن معاذ یاد کرد که در نبرد با بنی قریظه به ایفای نقش پرداختند.

برای دریافت فایل word اینجا را کلیک کنید

برای دریافت فایل pdf اینجا را کلیک کنید